επιστροφή


Μια θαρραλέα γυναίκα
 

Πρώτη μου γνώση για την ύπαρξη της Μελίνας, στις αρχές του καλοκαιριού του 1947, όταν στημένος, με πολλούς άλλους, στην ουρά, από τις 7 το πρωί, έξω από το αείμνηστο Βασιλικό Θέα­τρο, για εξασφάλιση ενός εισιτηρίου, την βλέπουμε, κοντά με­σημέρι, να βγαίνει από το προαύλιο του θεάτρου - μαλλιά "μοιραί­α", παντελόνι, πουκαμισάκι, εντυπωσιακό βάψιμο, τσιγάρο- ­αγκαζέ με τον Χριστόφορο Νέζερ και τον ’ρη Μαλλιαγρό, εκείνη φυσικά στη μέση. Το ίδιο βράδυ την απολαμβάνω Τριανταφυλλιά στον "Βασιλικό" του Μάτεση.  Ένα συμμαζεμένο κορίτσι με μαλλιά σε μπούκλες, ντύσιμο του περασμένου αιώνα.

Δεύτερη μου γνώση, πολύ πιο εντυπωσιακή, στην Αθήνα, μάλλον το 1948, εγώ σμηνίτης, απλός θεατής, στο Θέατρο Μουσούρη, ό­που ο Κάρολος Κούν και το Θέατρο Τέχνης παρουσιάζουν το συγ­κλονιστικό δράμα "Λεωφορείο ο Πόθος" του Τενεσί Ουίλιαμς, με την Μελίνα  να εκπλήσσει το κοινό και να συλλέγει εντυπωσια­κές κριτικές για την ερμηνεία της ως Μπλάνς Ντυμπουά.

Την βλέπω και σε άλλες θεατρικές παραστάσεις (πιο πολύ θυμούμαι την "’ννα των Χιλίων Ημερών"), κατόπιν σε ταινίες, στη "Στέλλα" φυσικά, στο "Χριστός Ξανασταυρώνεται", κατόπιν στο "Ποτέ την Κυριακή".

Σε λίγο θα έχω την τύχη να την γνωρίσω και προσωπικά, σαν νέος δημοσιογράφος, φίλος του Κάρολου Κούν, πού την φέρνει στη Θεσσαλονίκη, λίγο μετά την βράβευσή της στις Κάννες, για να παρουσιάσει κι εδώ το "Γλυκό Πουλί της Νιότης" πάλι του Τενεσί Ουίλιαμς.

Τότε παρακαλώ τον Κάρολο, πηγαίνουμε μαζί στο αεροδρόμιο και παίρνω την πρώτη συνέντευξή της, μετά τον θρίαμβο στις Κάννες, για την εφημερίδα "Δράσις". Είναι μια συνάντηση που δεν γίνεται να την ξεχάσω καθώς βρίσκομαι πρό­σωπο με πρόσωπο με το ίνδαλμα Μελίνα και, φυσικά, με τον λε­πταίσθητο Ντασέν.

Την ξαναείδα κι αργότερα στο θέατρο, θυμούμαι πιο πολύ την "Μήδεια", που - ας το πω - δε με κέρδισε τότε και, ύστερα από πολλά, ξανασυναντηθήκαμε με την Μελίνα, εκείνη υπουργός Πολι­τισμού, εγώ υφιστάμενός της, διευθυντής στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Η τότε εμπειρία μου έχει αφήσει μία γεύση στάχτης στο στόμα, καθώς συνδέεται με το κλίμα πολιτικής μι­σαλλοδοξίας των ημερών, που μου θύμισε μαύρες μέρες μετεμφυ­λιακής μισαλλοδοξίας.

Η Μελίνα θα ήταν εκείνη που θα μ' έδιω­χνε τελικά από το ΚΘΒΕ.

Επόμενή μας συνάντηση, το ίδιο αξέχαστη, το 1988, όταν παρέλαβα από τά χέρια της - και φιληθήκαμε - το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για την "Μεγάλη Πλατεία" μου. Ήταν πια εμφανή τα σημάδια της μοιραίας αρρώστιας της κι ομολογώ ότι πόνεσα.

 Τελευταία μου επικοινωνία, μ' εκείνο το γοητευτικό Γλυκό Που­λί του θεάτρου και του κινηματογράφου, όταν το φθινόπωρο του 1993, η Μελίνα πάλι υπουργός Πολιτισμού, εγώ ξανά υφιστάμενός της, διευθυντής και πάλι του ΚΘΒΕ (κάτι παιχνίδια που παίζει η μοίρα!), της υπέβαλα, ύστερα από σοβαρή περιπέτεια της υ­γείας μου, την παραίτησή μου κι εκείνη, μ' ένα συγκινητικό γράμμα της, που το φυλάγω σαν πολύτιμο κειμήλιο, μου έπλεκε, επιτέλους, το εγκώμιο.

     Από όλη αυτή την γλυκόπικρη σχέση μου με τη Μελίνα διατηρώ την έντονη ανάμνηση μιας συναρπαστικής, παθιασμένης και θαρ­ραλέας γυναίκας, που αναζητώ την διάδοχό της κι ακόμα δεν την βρίσκω, μες στην φτώχεια των καιρών μας...

                                                                                                                               Νίκος Μπακόλας

                                                                                                                               καλοκαίρι 1997

Δημοσιεύθηκε στο βιβλίο «Μελίνα Μερκούρη – Η δημιουργική παρουσία της στη Θεσσαλονίκη 1947-1994».  (Έκδοση: Κέντρο Πολιτισμού Θεσσαλονίκης)

 * * * 

ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ   "Γλυκό Πουλί της Νιότης"

Η παράσταση του "Γλυκού Πουλιού" είχε βέβαια το μεγάλο "ατού" της Μελίνας. Μα το μαχαίρι είναι δίκοπο. Η μεγάλη πρωταγωνίστρια έχοντας στο πλάι της ΅όνο το Γιάννη Φέρτη, βρισκόταν σε μεγάλη απόσταση από τους υπό­λοιπους ερμηνευτές. Πιο συγκεκριμένα η Αλεξάνδρα Ντελ Λάγκο απέκτησε στη σκηνή τις πρέπουσες διαστάσεις της, η Μελίνα Μερκούρη, που δεν ήταν απόλυτα υποταγμένη στη γνωστή γραμμή του "Θεάτρου Τέχνης" και σε κάποιες στιγμές θύμιζε τη συνεργασία της ΅ε το Βασιλικό Θέατρο, κατόρθωσε να δώσει στην ηρω­ίδα του Ουίλιαμς όλη την απόγνωση της φυγής και -΅ε αδρές γραμμές- το ένστι­κτο της αυτοσυντήρησης, που κατέχει την πριγκίπισσα Κοσμονόπολις. Αξέχαστη ασφαλώς θα μείνει η στιγμή του τηλεφωνήματος, στην οποία η Μελίνα έπιασε τους πιο λεπτούς ανεπαίσθητους τόνους της ανθρώπινης ψυχής ...

 

Νίκος Μπακόλας

Κριτική, Εφημερίδα "ΔΡΑΣΙΣ" 15.8.60

* * * 

Από τις Κάννες στη Θεσσαλονίκη  για το «Γλυκό Πουλί της Νιότης»

Επί τέλους! Το αεροπλάνο σταματά και οι υπάλληλοι του αεροδρομίου σπρώχνουν τη σκάλα μέχρι την πόρτα του αεροσκάφους, όπου πρώτη εμφανίζε­ται η λυγερή κορμοστασιά της Μελίνας. Αν και η απόσταση είναι μεγάλη, τη διακρίνουμε περισσότερο ΅ε την καρδιά ΅ας, που την περιμένει ΅ε τόση αγωνία και λιγότερο ΅ε τα ΅άτια ΅ας. Είναι πραγματικά αυτή. Φοράει ένα χαριτωμένο και απλό φόρεμα από εμπριμέ πράσινο και άσπρο και κατεβαίνει από τις σκάλες ΅ε χάρη, χαιρετώντας το πλήθος που την περιμένει. Το φλας του φωτορεπόρτερ δουλεύει ασταμάτητα, ενώ κάνει σε λίγο την εμφάνισή του στη σκάλα του αερο­πλάνου και ο Ζυλ Ντασέν, ο μεγάλος σκηνοθέτης, που ΅ας έχει χαρίσει τόσες και τόσες μεγάλες συγκινήσεις πάνω στο πανί της οθόνης

Ο δημιουργός του "Ριφιφί", του φιλμ ''Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται", του "Νόμου" και τώρα της μεγάλης επιτυχίας "Ποτέ την Κυριακή", κατεβαίνει τις σκάλες για να βρεθεί δίπλα στη Μελίνα και να ποζάρει. 'Υστέρα και οι δυο ΅αζί προχωρούν για να πέσουν σε λίγο, πρώτη η Μελίνα και κατόπιν ο Ντασέν στην αγκαλιά του Κάρολου Κουν. Τώρα πια βλέπουμε τη Μελίνα από πολύ κοντά. Ομολογώ ότι η συγκίνησή ΅ας είναι μεγάλη. Δίπλα ΅ας στέκεται η Μελίνα που τόσο αγαπήσαμε. Φιλιά και αγκαλιές ΅ε τον Κάρολο Κουν, τον Κώστα Μπάκα και τη γυναίκα του.

Χαίρεται κανείς τη συνάντηση αυτή των καλλιτεχνών που τιμούν το ελληνικό όνομα στη χώρα ΅ας και στο εξωτερικό. "Ύστερα από τις πρώτες αυτές στιγμές ο Κάρολος Κουν οδηγεί τους δύο μεγάλους καλλιτέχνες στο μπαρ του αεροδρομίου.

Εκεί, έχουμε τη μεγάλη, ύψιστη τιμή, να σφίξουμε το χέρι της Μελίνας και του Ζυλ Ντασέν. Να τους ευχηθούμε το "καλώς ωρίσατε" και να τους συγχαρούμε για όλες τους τις επιτυχίες.

Όταν ζητάμε από τη Μελίνα να ΅ας αφιερώσει λίγες στιγμές προς χάριν των ανα­γνωστών ΅ας, δεν ΅ας το αρνείται αν και, όπως ΅ας το δηλώνει, είναι τρομερά κουρασμένη. Της υποσχόμαστε ότι θα είμαστε όσο γίνεται πιο σύντομοι και τότε δέχεται ευχαρίστως να καθίσει δίπλα ΅ας. Είναι μια πραγματικά όμορφη γυναίκα, εντυπωσιακή, αλλά συγχρόνως απλή και εγκάρδια, όπως είναι όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες.

Η πρώτη ΅ας κουβέντα είναι αφιερωμένη στην επίσκεψή της στη Θεσσαλονίκη, που, όπως ΅ας υπενθυ΅ίζει, είναι η τρίτη. Πραγματικά, η Μελίνα Μερκούρη έχει ξανάρθει στη Θεσσαλονίκη το 1947 ΅ε το Βασιλικό Θέατρο και αργότερα το 1950 ΅ε τη μεγάλη Μαρίκα Κοτοπούλη. Την ευχαριστούμε γιατί και τώρα που η δόξα και η φήμη της την έχουν αγκαλιάσει ξανάρχεται στη Θεσσαλονίκη για να ΅ας χαρίσει το μεγάλο της ταλέντο. 

"Κρατώ πάντα την υπόσχεσή ΅ου", ΅ας λεει. Πραγματικά, η Μελίνα είχε υποσχεθεί ότι θα 'ρχόταν οπωσδήποτε στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει μαζί ΅ε τον Κουν τη μεγάλη θεατρική επιτυχία το "Γλυκό Πουλί της Νιότης" του Τενεσί Ουίλια΅ς.

ΜΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΑΞΕΧΑΣΤΗ

Παρ' όλο που η Μελίνα είναι κατάκοπη δέχεται ν' απαντήσει στις ερωτήσεις ΅ας.

Η πρώτη ΅ας ερώτηση είναι και σχετική ΅ε τη βράβευσή της στο Φεστιβάλ των Καννών.

-       Θα μπορούσατε να ΅ας πείτε τι αισθανθήκατε την πρώτη στιγμή που μάθατε ότι κερδίζετε το βραβείο ηθοποιίας στο Φεστιβάλ των Καννών;

Για λίγο η Μελίνα φαίνεται ν' αναπολεί εκείνη τη μεγάλη στιγμή' τινάζει πίσω το κεφάλι της και ύστερα ΅ας λεει:

-Ήταν μια μεγάλη στιγμή, κάτι αξέχαστο. Και ΅ας εξηγεί:

Όταν δίδονται τα βραβεία, υπάρχει μια εξέδρα πάνω στην οποία είναι τοποθετημένοι ιστοί, ιστοί στους οποίους κυματίζουν οι σημαίες των χωρών που μετέχουν στο Φεστιβάλ. Σε κάθε ανακοίνωση βραβείου η σημαία της χώρας, στην οποία ανήκει το φιλμ ή ο ηθοποιός που βραβεύεται, ανεβοκατεβαίνει σε ένδειξη χαιρετισμού προς τον τι΅ώμενο καλλιτέχνη. Ήταν μια μεγάλη συγκίνηση και μια μεγάλη ικα­νοποίηση για ΅ένα όταν πραγματοποιήθηκε ένα μεγάλο ΅ου όνειρο να τιμήσω το ελληνικό όνομα και να δω την ελληνική σημαία να ΅ε χαιρετά

-       Περιμένατε ότι θα κερδίζατε το βραβείο;
-       Μέχρι την τελευταία στιγμή, που θα ανακοινωθεί πραγματικά ότι κερδίζει

κάποιος το βραβείο, δεν μπορεί κανείς να είναι βέβαιος. Γι' αυτό άλλωστε και η συ­γκίνησή μου, όταν ανακοινώθηκε ότι ΅ου είχε δοθεί το βραβείο, ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Ήταν κάτι που δεν μπορώ να σας περιγράψω.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΟΡΩ

Και μια κάπως αδιάκριτη ερώτηση. Πως δεχτήκατε ότι μοιραστήκατε το βραβείο ηθοποιίας ΅ε τη Μορώ;

- Εθεώρησα τιμή ΅ου, ΅ας απαντάει η Μελίνα, το ότι μοιράστηκα το βραβείο ΅ε μια καλλιτέχνιδα την οποία θεωρώ πολύ μεγάλη. Εξάλλου η βράβευσή ΅ας είναι σα να κερδίζουμε η κάθε μια ΅ας ένα βραβείο, γιατί όπως ξέρετε εφέτος δεν δόθηκε βραβείο σε άνδρα ηθοποιό ...

Νίκος Μπακόλας


Επιστροφή στην προηγούμενη σελίδα

t9vqhjlp9b